Nowości

Nowe Prawo zamówień publicznych w drodze

Od czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej prawo zamówień publicznych było nowelizowane wiele razy. Wysokie wymagania unijne w zakresie transparentności udzielania zamówień publicznych, zwłaszcza tych finansowanych ze środków unijnych, spowodowały że polskie prawo musiało być wielokrotnie zmieniane i dostosowywane do tych standardów. Zmiany te jednak miały charakter fragmentaryczny i były podyktowane potrzebą chwili, więc dzisiejszy kształt prawa w tym zakresie nie sprzyja jego stosowaniu w praktyce.

Jak pokazuje praktyka obrotu złożoność Prawa zamówień publicznych stanowi poważną barierę i jest jedną z przyczyn dla których w przetargach publicznych startuje bardzo mało firm z sektora MŚP. Z roku na rok w przetargach składanych jest coraz mniej ofert, a grupa firm starających się o zamówienia publiczne zmalała i obejmuje cały czas te same podmioty. Wysiłek organizacyjny i prawny związany z udziałem w przetargach jest bardzo duży, obejmuje m.in. zapewnienie odpowiedniego poziomu wiedzy u pracowników, pomoc kancelarii prawnych czy wyspecjalizowanych podmiotów doradczych, których usługi bardzo często są poza zasięgiem finansowym firm z sektora MŚP. Sprawdź: szkolenia zamówienia publiczne. Wysoki poziom sformalizowania postępowań i złożoność przepisów i procedur sprawia że nie decydują się one na udział w takich postępowaniach.

Słusznie więc rozpoczęto prace nad nowym prawem zamówień publicznych, a jednym z najważniejszych zadań nowelizacji jest doprowadzenie do wzrostu liczby firm, w tym MŚP, startujących w przetargach oraz zwiększenia konkurencyjności ofert składanych w ramach przetargów o udzielenie zamówienia publicznego.

Projekt nowego prawa zamówień publicznych

Jadwiga Emilewicz kierująca Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii podkreśla „spotykaliśmy się ze wszystkimi uczestnikami rynku – wykonawcami, zamawiającymi, ekspertami. Rozmawialiśmy z nimi o problemach, z którymi spotykają się realizując zamówienia i o tym, jak możemy je rozwiązać. Dzięki temu w projekcie znalazły się rozwiązania, które odpowiadają na najistotniejsze bolączki systemu.”

Ministerstwo zwraca również uwagę, że jeszcze 2017 roku w przetargu startowały średnio 2,5 firmy, gdy rok później już tylko 2,19 – świadczy to o stałym spadku konkurencyjności w tej dziedzinie i powoduje, że Państwo ponosi wyższe koszty chociażby budowy infrastruktury. Należy przy tym zauważyć, że z roku na rok wydatki Państwa ponoszone w systemie zamówień publicznych rosną, więc problem staje się z roku na rok coraz większy. W 2017 r. Polska wydała w systemie zamówień ok. 163,2 mld zł, a w roku 2018 już blisko 200 mld zł.

Proponowane rozwiązania

  1. Jeden sąd, czyli pomysł wyznaczenia jednego sądu odpowiedzialnego za rozstrzyganie skarg z tytułu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w przypadku, gdy przedsiębiorca chce zaskarżyć orzeczenie KIO.
  2. Wprowadzenie postępowania koncyliacyjne pozwalającego na ugodowe załatwianie sporów pomiędzy Wykonawcą a Zamawiającym na etapie wykonywania umowy.
  3. Wspieranie projektów innowacyjnych poprzez określanie planów i celów strategicznych Państwa w systemie zamówień publicznych.
  4. Wprowadzenie uproszczonych procedur dla zamówień podprogowych, czyli o wartości poniżej tzw. progów unijnych pozwalające na bardziej elastyczny wybór procedur przetargowych;
  5. Wprowadzenie zaliczkowania robót i płatności częściowych zwłaszcza przy długich kontraktach.
  6. Wprowadzenie waloryzacji kontraktów długoterminowych, których realizacja przekracza 12 miesięcy w celu uniknięcia nadmiernego ryzyka gwałtownego wzrostu cen po stronie Wykonawców.
  7. Zrównoważenie praw i obowiązków wykonawców i zamawiających poprzez stworzenie katalogu tzw. klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych oraz poprzez wprowadzenie obowiązku współdziałania.

Przedsiębiorcy starający się o zamówienia publiczne oraz organizacje pracodawców zwracają również uwagę, że po raz pierwszy od dawna wprowadzane przepisy nie są uchwalane naprędce. Chociaż projekt właśnie wchodzi do parlamentu, to ministerstwo zakłada długie vacatio legis pozwalające przygotować się do nowej rzeczywistości prawnej. Jest to tym cenniejsze, że zawsze przy tak dużych zmianach w prawie niezbędne będą szkolenia z zamówień publicznych dla pracowników, zarówno Zamawiających, jak i Wykonawców.

Zobacz